ZEYTİNYAĞI ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?

Zeytinyağı, zeytin ağacının (Olea Eurpaea) meyvesinden elde edilen yeşilimsi ve sarımtırak renkte sıvı bir yağdır. Zeytinyağı da diğer birçok bitkisel yağlarda olduğu gibi yapısında büyük oranda gliserin etrafında bağlanmış yağ asitlerinden bulunmaktadır. Zeytin ağacına ilişkin tarihe bakıldığında, en eski veri Ege Denizi’ndeki Santorini Adası‘nda yapılan arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkarılan 39.000 yıllık zeytin yaprağı fosilleridir. Kuzey Afrika’daki Sahra bölgesinde gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalarda ise M.Ö. 12.000’e ait zeytin ağacı bulgularına rastlandı. İlk zeytin hasadının ne zaman ve hangi uygarlık tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Tarih, zeytinyağı üretimine ilişkin en belirgin izlerin Akdeniz‘in tam ortasındaki Girit medeniyetine, M.Ö. 4500 yıllarına dek uzandığını göstermektedir. Zeytinyağı kültürünün Akdeniz’deki diğer kavimlere yayılmasında en önemli rolü Giritliler oynamıştır. Hemde yaklaşık 3000 yıl boyunca. Hal böyle olunca boşuna da denmemiş; ”Ege’nin dağların yağ, ovalarından bal akıyor” diye. Tabi ki günümüzde bu söz yerini sahte zeytinyağı üreticilerine bıraksa da, hala güvenilir yerlerden zeytinyağını gönül rahatlığıyla alarak tüketebilirsiniz. Peki zeytinyağı alırken nelere dikkat etmeliyiz? yazımızın devamında.

Zeytinyağı Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Zeytinyağları hakkında birçok spekülasyon yapılmakta, özellikle ülkemize yurt içi ve yurt dışı kaynaklı birçok zararlı zeytinyağının girdiği ve satıldığı söylenmektedir. Zeytinyağı tek başına zararlı unsurları barındırmakla kalmadığı gibi, içerisine birçok farklı sıvı yağlar hatta zararlı maddelerde karıştırıldığı söylenmekte. Peki bunu laboratuvara göndermeden zeytinyağının gerçekliğini anlamak mümkün olabilir mi? diye de düşünülmeden geçilmiyor. Elbette renginden böyle bir tahlil yapmak mümkün değildir. Bal gibi rengi var ya da tam yeşilimsi-sarımtırak renkte gerçektir demek körü körüne aldanmaktır. Çünkü zeytinyağının gerçekliği rengiyle anlaşılmaz. Belki kokusuyla anlaşılabilir, ama bununda çok sağlık bir sonuç vereceği düşünülmemelidir. Zeytinyağının gerçekliğini anlamak için;

• Öncelikle güvendiğiniz ve inandığınız yerlerden zeytinyağı almaya özen gösterin.
• Bilindiği üzere zeytinyağının içerisine pamuk yağı, kanola yağı, ayçiçek yağı ve mısır yağı karıştırılmaktadır. Bunun nedeni ise tamamen bu yağların zeytinyağından daha ucuz olmasındandır.
• İyi bir yağcı dışında zeytinyağının içerisindeki bu yağları anlaması oldukça zordur.
• Ama güvenilir tek bir yöntem vardır ki, istenilen sonucu elde etmenizde yardımcı olur.
• Aldığınız zeytinyağının donmasını bekleyin. İşi kolaylaştırmak için, bardağın içerisine zeyinyağını koyun ve buzdolabına koyarak donmasını sağlayın. Eğer zeytinyağı donduysa ve kristalleşmeler meydana geldiyse, gönül rahatlığıyla yiyebilirsiniz. Çünkü zeytinyağı hakiki yağdır.
• Zeytinyağının içerisinde başka yağ olup olmadığı anlamanın bir diğer yöntemi ise (ancak bu yönteminde anlaşılması zordur. Yukarıda da bahsettiğim gibi iyi bir yağcı olmak gerekir. Çünkü hakiki zeytinyağının kokundan anlamak için) zeytinyağını yumurta tavasına koyarak yağı iyice kızdırın ve yumurta kırın. Eğer farklı bir koku hissediyorsanız. İçerisine karıştırılmış farklı yağlar mevcuttur. Ancak kanola yağı fazla ise bu kokuyu anlamanız kolaylaşır. Fakat pamuk yağı daha fazlaysa bu ayrımı yapmak sizin için zorlaşacaktır. Çünkü kanola yağını ısıtınca balık kızartma işlemi yapılıyormuşcasına bir koku yayılır etrafa. Pamuk yağında böyle bir koku olmadığından dolayı anlamak güç olacaktır.
• Kokusuna gelince; meyvemsi ve taze olmalıdır.
• Tadında ise; ağızda bıraktığı his ağız içerisinde toplanma olmaması, dışarıya doğru yayılma hissi (akışkanlık) yaratması ve yutma sırasında dilin arka kısmında acımtırak bir his yaratıyor olmasıyla birlikte aynı yanma hissinin boğazda da hissedilmesi kaliteyi belirleyici bir unsurdur.

Zeytinyağı Nasıl Saklanmalı?

Zeytinyağının bozulmasında ışığın etkisi oldukça büyüktür. Bunun temel sebebi; zeytinyağının içerisinde yer alan klorofil maddesidir. İkinci önemli etken ise, havadır.

Zeytinyağının kapalı ve koyu renkli bir ambalajda muhafaza edilmesi ve hava almasının yani oksidasyon oluşmasının önlenmesi gerekmektedir.

Saklama koşulları olarak serin bir yer tercih edilmelidir.

Zeytinyağı 11 derecenin altında donmaya başlar. Donmasında hiçbir sakınca yoktur. Hatta aksine hakiki zeytinyağı olduğunu gösterir.

Zeytin yağlarında raf ömrü; ortalama 2 yıldır. 1. yılın sonuna doğru tadında kayıplar olmaya başlayacaktır.